De oudste universiteit van Nederland

Universiteit van Leiden is onderdeel van de special "Leiden in Minifiguren"

Op het begin waren er drie studies waaruit gekozen kon worden namelijk theologie, rechten en medicijnen en er werden colleges gegeven in bijvoorbeeld filosofie, wiskunde, klassieke letteren en astronomie.

Bij de studie medicijnen, was plantenkunde een belangrijk vak. Daar leerden studenten namelijk over de geneeskrachtige werking van planten. De universiteit had daarvoor een speciale plek nodig. Deze werd opgericht door Carolus Clusius en heet de Hortus Botanicus. Deze plek aan het Rapenburg, met planten van over de hele wereld, bestaat nog steeds. Niet alleen studenten zijn hier ook toegestaan, maar inmiddels ook toeristen.

Al deze vakken werden in het Latijn gegeven, maar er kwam een nieuwe opleiding bij, de ingenieursschool. Dit was de eerste universitaire opleiding in het Nederlands. Prins Maurits had tijdens de Tachtigjarige Oorlog namelijk behoefte aan ingenieurs die op de universiteit leerden hoe ze goede forten konden maken en hoe er het beste beschietingen gedaan konden worden. 

Nadat er aan het eind van de 18^e en aan het begin van de 19^e eeuw het onrustig was in Europa, onder andere door bijvoorbeeld Napoleon, ging het minder goed met de universiteit. Het was nog steeds bekend over de hele wereld, maar studeren werd bijna onbetaalbaar en was eigenlijk alleen maar voor de allerrijksten weggelegd. In deze periode was Thorbecke een van de bekendste hoogleraren. Thorbecke, die ook afstudeerde aan de Universiteit Leiden schreef later de nieuwe Nederlandse grondwet, die nog steeds de basis vormt voor onze samenleving.

Maar er werd nog maar weinig echt onderzoek gedaan in die periode. Daar kwam verandering in met de komst van bijvoorbeeld Caspar Reuvens. Reuvens was een archeoloog die allerlei nieuwe onderzoeksmethoden ontwikkelde. Bovendien werd hij de allereerste hoogleraar archeologie ter wereld. Als archeoloog deed hij bijvoorbeeld opgravingen bij de Romeinse nederzetting in Voorburg. Er kwam in die tijd ook een nieuw laboratorium en kwam er de Sterrewacht om meer onderzoek te kunnen doen naar de planeten, sterren en de ruimte.

Rond het jaar 1900 werd de Universiteit Leiden weer een van de topuniversiteiten ter wereld. Vooral voor de natuurkunde was het een belangrijk centrum. De natuurkundige Hendrik Lorentz was een van de belangrijkste wetenschappers aan de Universiteit en nadat hij een Nobelprijs had gewonnen, kwam hij met de Lorentzcontractie. Deze wiskundige formule was de basis voor de speciale relativiteitstheorie van Albert Einstein. Die overigens zelf ook bijzonder hoogleraar aan de universiteit was.

Overigens was Lorentz niet de enige Nobelprijswinnaar van de Universiteit Leiden. Er waren nog 15 andere! De laatste winnaar van de Universiteit Leiden was Niels Jerne die in 1984 de Nobelprijs voor Geneeskunde won vanwege een onderzoek naar het immuunsysteem.