Kruistochten

Duizenden ridders het "Heilige Land" probeerden te veroveren

Lees én luister mee

In het jaar 638 na Christus hebben de moslims en hun islamitische leiders het “Heilige Land” veroverd. Het Heilige Land staat voor de stad Jeruzalem en het gebied daaromheen. Hier zijn verschillende plekken te vinden die ontzettend belangrijk voor de drie grote geloven van die tijd, het christendom, het jodendom en de islam.

In Jeruzalem is dat bijvoorbeeld voor de joden, de Tempelberg, waar de Eerste en Tweede Tempel stonden. Voor christenen is het de plaats waar Jezus Christus is gekruisigd en zijn wederopstanding. Voor moslims is het de locatie van de Al-Aqsa-moskee, de derde heiligste plaats in de islam.

Al eeuwenlang was er tussen deze drie geloven strijd om Het Heilige Land en in 1095 riep Paus Urbanus II mensen van allerlei rangen en standen op om hun normale werk te stoppen en samen het Heilige Land te bevrijden van de moslims. Een Kruistocht, zo werd het later genoemd. De Paus zou zijn oproep hebben afgesloten met de uitspraak: “God wil het!”. Dit zou de strijdkreet worden van de kruisvaarders.

Ontzettend veel mensen uit heel Europa luisterden naar de oproep van de Paus. Ongeveer zeven- tot tienduizend ridders, vijfendertig- tot vijftigduizend bewapende voetknechten en zestig- tot honderdduizend ongewapende pelgrims begonnen zich, via allerlei routes, in 1096 te verzamelen bij Constantinopel in Turkije.

Paus Urbanus II doet de oproep voor een Kruistocht (Jean Colombe, 1474)

Kruisvaarders op weg naar Constantinopel

Vrijwel meteen vertrokken er 25.000 pelgrims naar Jeruzalem. Pelgrims zijn mensen die een heilige tocht maken vanuit geloofsovertuiging. Deze groep, bestaande uit voornamelijk boeren, heeft Jeruzalem nooit bereikt en werden bijna allemaal vermoord. Dit werd later de Volkskruistocht genoemd.

De rest wachtte tot de meeste ridders en soldaten ook waren aangesloten en in 1097 was het volledige leger compleet. Inmiddels was er door de Paus ook al een leider gekozen: Adhemar, bisschop van Le Puy. Deze officiële leider had uiteindelijk niet zoveel invloed en namen hooggeplaatste edelen de leiding over. Onder leiding van figuren als Hertog Godfried van Bouillon, Graaf Raymond IV van Toulouse en Koning Bohemund van Tarente, vertrok het leger van kruisvaarders naar het Heilige Land. Na twee jaar te voet reizen en vele veldslagen later werd Jeruzalem op 15 juli 1099 veroverd.

Deze verovering van Jeruzalem was een van de ernstigste bloedbaden in de Middeleeuwse geschiedenis. Er zijn duizenden mensen, zowel moslims als joden, gedood of gevangengenomen en als slaven verkocht. Moskeeën en synagogen werden geplunderd en in brand gestoken.

De Volkskruistocht ((Jean Colombe, 1472)

Godfried Bouillon (Louis Gallait, 1874)

De verovering van Jeruzalem (Émile Signol ,1847)

Na dit bloedbad stichtte Godfried van Bouillon het koninkrijk Jeruzalem en noemde zichzelf tot “Beschermer van het Heilige Graf”. Dit koninkrijk bleef ongeveer 100 jaar bestaan en in die tussentijd gebeurde er veel.

In 1119 werd bijvoorbeeld de “Orde van de Tempeliers” opgericht. Dit waren monniken die ook ridders waren en de taak kregen om de pelgrims en het heilige land te beschermen. Hun hoofdkwartier was op de Tempelberg en in de jaren daarna kregen ze ontzettend veel macht. Ze creëerden de eerste vorm van banken en werden daarmee zo rijk dat ze tientallen kastelen en stukken land bezaten door heel Europa en het Midden-Oosten heen. Maar het bekendst zijn ze geworden door hun grote rol in de andere kruistochten waar ze bekend stonden als dappere ridders.
Ze creëerden de eerste vorm van banken en werden daarmee zo rijk dat ze tientallen kastelen en stukken land bezaten door heel Europa en het Midden-Oosten heen. Maar het bekendst zijn ze geworden door hun grote rol in de andere kruistochten waar ze bekend stonden als dappere ridders.

Het kruis van de "Orde van de Tempeliers" (helix84, 5 april 2007)

Niet veel later werd er al een Tweede Kruistocht georganiseerd maar die was lang niet zo succesvol als de eerste. Het doel was onder andere om Damascus te veroveren, maar dit liep uit op een grote ramp. De kruisvaarders leden op 23 juli 1148 een enorme nederlaag en de islamitische legers kregen hierdoor veel meer vertrouwen en macht. Veertig jaar later op 2 oktober 1187 veroverde de islamitische generaal Saladin zelfs het Koninkrijk Jeruzalem.

Vrijwel meteen werd er in Europa door de Paus opgeroepen tot een nieuwe kruistocht. Paus Gregorius VIII zei dat het verlies van Jeruzalem kwam door de zonden van christenen in heel Europa. Henry II van Engeland en Filips II van Frankrijk beëindigden hun oorlog met elkaar om zo samen op kruistocht te kunnen gaan. Henry overleed niet veel later en zijn zoon Richard Leeuwenhart werd koning van Engeland. Hij bewaarde de vrede met Frankrijk en vertrok samen met Filips II in 1190 met zijn legers naar Jeruzalem.
Deze Derde Kruistocht was een stuk succesvoller dan de vorige en Richard kreeg zijn bijnaam "Leeuwenhart" omdat hij vocht als een echte leeuw. Hij stond altijd voorin bij zijn manschappen en vocht met veel moed. Samen met de andere kruisvaarders veroverden ze veel gebieden van de moslims.  Zo ook op 7 september 1191, tijdens de Slag bij Arsoef, een plaats in Israël. De kruisvaarders, onder leiding van Richard, vochten tegen het grote leger van de islamitische leider Saladin.  Het uiteindelijke doel, Jeruzalem veroveren, lukte niet en de kruisvaarders keerden verslagen terug naar Europa.

Saladin (Cristofano dell'Altissimo, 1568)

Saladin en Richard Leeuwenhart bij Arsuf (Cristofano dell'Altissimo, 19e eeuw)

Rond 1200 werd de Vierde Kruistocht georganiseerd om nog een poging te doen om Jeruzalem te veroveren. Om daar te komen moest eerst Constantinopel bevrijd worden van een Byzantijnse keizer die de kruistocht in de weg stond. Toen dat in 1204 lukte, werd er zoveel geld in Constantinopel buitgemaakt, dat niemand meer dacht aan Jeruzalem en de kruisvaarders steenrijk terug naar huis gingen.

In de vijftig jaar na de Vierde Kruistocht volgden nog een aantal kruistochten die niet succesvol waren. Een aantal keren kwam Jeruzalem nog in de handen van christenen, maar dat kwam door vreedzame onderhandelingen met de moslims en niet door kruistochten. Niet veel later heroverden de moslims vaak Jeruzalem. Ook de Achtste (en laatste) Kruistocht slaagde er in 1254 niet in om Jeruzalem te veroveren.

En de Orde van de Tempeliers? Die kwam tot een plotseling einde aan het begin van de 14e eeuw. Koning Filips IV van Frankrijk, die schulden had bij de orde, overtuigde de paus om in 1312 de orde te op te heffen. Veel tempeliers werden gevangengenomen of vermoord.

Om dit verhaal af te sluiten:

Wist je dat er lang werd gedacht, dat er in het jaar 1212, twee Kinderkruistochten waren? Beide kruistochten eindigden lang voordat het Heilige Land werd bereikt en pas in 1970 werd duidelijk dat dit geen kinderen waren die op kruistocht gingen maar vooral boeren en hele arme mensen uit de laagste klassen van de samenleving.

Het heeft Thea Beckman overigens niet tegengehouden om een van de beste kinderboeken ooit te schrijven, genaamd “Kruistocht in Spijkerbroek”. Dit gaat over een jongen door een tijdmachine die midden in de Kinderkruistocht van 1212 beland en allemaal avonturen meemaakt.

Waar?

De kruistochten gingen naar Jeruzalem, Israel

Meer weten?

Kijk hier de trailer van Kruistocht in Spijkerbroek!