De Neanderthaler
Voorloper van de mens
Lees en luister mee!
Zo'n 180.000 jaar geleden leefde in Europa de Neanderthaler, de voorloper van de mens die we nu kennen. Een Neanderthaler leek wel op de huidige mens, maar was toch heel anders. Neanderthalers waren stukken kleiner (zo rond 1 meter 50) maar wel veel steviger en sterker gebouwd.
Afbeelding van de laatste IJstijd in Europa (San Jose,2006)
Dat moest ook wel, want in die periode was het vaak heel koud in Europa. Door hun bouw hebben ze wel twee IJstijden kunnen overleven! Wat ook hielp, was de manier waarop ze woonden. We weten vrijwel zeker namelijk dat Neanderthalers in grotten woonden. Van sommige grottekeningen wordt zelfs gedacht dat die van de Neanderthalers waren. Maar niet overal waren grotten, dus ze woonden ook vrijwel zeker in hutten. In Oekraïne is een Neanderthaler hut gevonden gemaakt van mammoetbotten. Bovendien konden de Neanderthalers ook simpele kleding van dierenhuiden maken en waren ze in staat om een vuurtje te stoken.
Hoewel vroeger werd gedacht dat de Neanderthaler niet meer was dan een iets menselijkere versie dan de aap, zijn we dus tegenwoordig heel veel meer te weten gekomen over deze mensachtigen. We weten dat ze al konden jagen, omdat er stenen wapens zoals vuistbijlen zijn gevonden. Hun dieet bestond voornamelijk uit heel veel vlees. Dat moest ook wel, door een kleine maar supersterke lichaam, aten ze in de winter bijna 7000 kilocalorieën om het lichaam warm te houden. Dat is bijna 4 keer zoveel als de huidige mens. Was het vlees op? Dan aten ze elkaar. Er zijn namelijk heel veel aanwijzingen dat Neanderthalers kannibalen waren.
Verder weten we dat ze in groepen samenleefden. Hierdoor kunnen we ook tot de conclusie komen dat Neanderthalers waarschijnlijk redelijk goed konden spreken met elkaar. Hoe kan je anders met elkaar samenleven? Er is zelfs een strottenhoofd gevonden, die eigenlijk hetzelfde is als de huidige mensen.
Foto van een schedel van de Neanderthaler
(Emőke Dénes, 2012)
Ongeveer 28.000 jaar geleden zijn de Neanderthalers uitgestorven. Hoe precies, dat is nog een redelijk groot vraagteken.
De evolutie van de mens. Hoewel historisch niet correct, geeft het wel een mooi beeld van hoe de mens is ontstaan.
(José-Manuel Benito, 2007)
Ter afsluiting:
Wist je dat de huidige mens, de homo sapiens, lange tijd samenleefden met de Neanderthalers? Zo'n veertigduizend jaar geleden kwamen zij vanuit Afrika naar Europa. De kans is erg groot dat beide soorten mensen, heel veel van elkaar hebben geleerd. Sterker nog, wij hebben allemaal nog een beetje Neanderthaler in ons DNA zitten.
Waar?
Het eerste skelet van een Neanderthaler werd gevonden in Neanderthal, Duitsland.
Meer weten?
Bekijk deze Clipphanger over de Neanderthalers.