De eerste boeren
Akkers, hunebedden en de trechterbekercultuur
Lees en luister mee!
Toen de jagers en verzamelaars wat langer een zelfde plek bleven wonen, als er voedsel en water in overvloed was tenminste, ontdekten zij dat ze zelf ook diverse vormen van voedsel konden verbouwen. Eerst begon dat heel simpel, dit heet zwerflandbouw.
De Vruchtbare Sikkel (Robert Kropf, 2004)
Dit begon in ongeveer dezelfde periode, op zeven plekken verspreid over de wereld. Deze eerste eenvoudige boeren zaaiden en oogsten totdat de grond helemaal was uitgeput en trokken toen verder naar een nieuwe plek. De hele kleine groepen en dorpjes werden heel langzaam groter en groter en dat was een probleem. Er was namelijk meer voedsel nodig om deze grotere groepen van eten te voorzien.
De oplossing hiervoor werd gevonden in de "Vruchtbare Sikkel" heet, een gebied rond het huidige Turkije en Syrië. De oplossing was akkerbouw, het verbouwen van verschillen soorten graan. Hier kon bijvoorbeeld brood van gemaakt worden. Bovendien was er in dit gebied heel veel gras, waardoor ze schapen, geiten en varkens konden gaan houden. Deze beesten zorgden voor melk, vlees en huiden voor kleding. Dit alles gebeurde ongeveer 10.000 jaar geleden.
Er werden ontzettend veel uitvinden gedaan in deze tijd. Hierbij moet je denken aan een ploeg, het wiel, een weefgetouw en zelfs vroege vormen van schrift.
Ook leerden ze om hun akkers te irrigeren. Dat betekent dat ze door middel van kanaaltjes door de landbouwgrond water konden geven als dit nodig was.
Replica van een wiel van meer dan 5000 jaar oud (Daniel Thornton, 2012)
Verzameling van aardewerk (Drents Museum)
Doordat samenlevingen steeds groter werden, trokken sommige boeren langzaam weg richting andere gebieden. Op zoek naar meer ruimte en nieuwe vruchtbare grond. Zo arriveerden de eerste boeren ongeveer 5000 jaar voor Christus in Nederland. Deze boeren maakten gebruik van nog een belangrijke uitvinding, pottenbakken! Potten, zoals trechterbekers, werden gebruikt om eten in te bewaren. Daarom wordt dit ook wel de trechterbekercultuur genoemd.
Ter afsluiting:
Wist je dat de eerste boeren in Nederland de beroemde hunebedden maakten. Dit waren grafkelders. Deze zijn alleen niet uniek voor Nederland, door heel Europa zijn dit soort stenen grafkelders gevonden. Daarom was er waarschijnlijk sprake van, een min of meer, gemeenschappelijke cultuur.
Het grootste hunebed van Nederland in Drenthe (Richard Broekhuizen, 2020)
Waar?
De eerste boeren in Nederland vestigden zich in Zuid-Limburg.
Meer weten?
Bekijk dan dit filmpje over de eerste boeren in Nederland.
Marcel Schmeier (onderwijsgek.nl) is trotse ambassadeur van de Eerste Boeren
Ook ambassadeur worden? Klik hier!