Caspar Reuvens

Oprichter en eerste directeur van het Rijksmuseum van Oudheden

Caspar Reuvens is onderdeel van de special "Leiden in Minifiguren" .

Lees en luister mee!

Caspar Reuvens is de grondlegger van de archeologie in Nederland. Hij werd geboren in 1793 en was de zoon van een bekende Nederlandse jurist die zelfs president was van het Hoog Nationaal Gerechtshof. Daarom moest Reuvens ook rechten studeren. Hij begon hieraan op de Universiteit van Leiden en maakte het af in Parijs.

Maar Caspar Reuvens was meer geïnteresseerd in de Oudheid dan in rechten. Hij had namelijk ook klassieke letteren gestudeerd. Door een bezoek aan het huidige Louvre museum in Parijs, waar dankzij Napoleon Bonaparte heel veel stukken staan uit de Oudheid, groeide zijn interesse nog meer. Prehistorische en antieke voorwerpen dreven hem dan ook richting de archeologie.

In die tijd kwamen er nieuwe onderzoeksmethoden in de archeologie en ook Reuvens ontwikkelde nieuwe methoden. Hij zorgde er bijvoorbeeld voor dat alle vondsten op een georganiseerde en wetenschappelijke manier werden bijgehouden.

Napoleon in Egypte (Louis-François, 1808)

Dankzij zijn studie en expertise over de Oudheid werd Caspar Reuvens door Koning Willem I in 1818 benoemd als hoogleraar in de Oudheidkunde aan de Universiteit van Leiden. Dit maakte hem de allereerste hoogleraar archeologie ter wereld. Reuvens was toen pas 25 jaar oud.

Echter, dat was niet alles wat Reuvens voor elkaar kreeg bij de koning. Doordat hij ontzettend veel musea in Europa had bezocht met collecties van de Oudheid, vond hij dat Nederland ook een museum moest krijgen, dat minstens zo indrukwekkend was. Hij wilde dat de gewone burger ook in aanraking kon komen met de wonderen van de Prehistorie en de Klassieke Oudheid. Hij overtuigde koning Willem I en de regering van het belang van zo’n museum. Vervolgens werden er grote collecties opgekocht en veel nieuwe opgravingen gedaan.

Koning Willem I stichtte daarna in 1818 het Rijksmuseum van Oudheden aan het Rapenburg in Leiden om deze collecties te tonen. Caspar Reuvens werd benoemd tot de eerste directeur van dit museum.

Koning Willem I (Joseph Paelinck, 1819)

Caspar Reuvens was hoogleraar aan de Universiteit Leiden (Leendert Springer, 19e eeuw)

Toch wilde Reuvens meer dan alleen collecties uit het buitenland. Andere archeologen hadden vooral interesse in het Oude Egypte, de Oude Grieken en Romeinen. Maar Reuvens is ook erg nieuwsgierig naar de schatten in de Nederlandse grond. Tussen 1827 en 1834 leidt hij de eerste grote archeologische opgraving in Nederland: de ontdekking van de Romeinse nederzetting Forum Hadriani (Romeins Voorburg). Ook nu nog worden daar opgravingen gedaan en worden er door de vondsten en notities komen er nog steeds nieuwe ontdekkingen over deze nederzetting.

Reuvens met assistent en tekenaar bij de eerste moderne opgravingen van Forum Hadriani

Tekening van Forum Hadriani ( Bob Brobbel / Omniboek)

Na zijn dood werd zijn grootste wens vervuld. Het Rijksmuseum van Oudheden kreeg uiteindelijk indrukwekkende collecties met bijna 150.000 voorwerpen, die tot de beste ter wereld horen. Het museum heeft een van de grootste en uitgebreide collecties van het Oude Egypte. Er is bijvoorbeeld een bijna volledig bewaarde Egyptische tempel van ongeveer tweeduizend jaar oud te zien. Verder zijn er tientallen sarcofagen te zien, papyrussen met hiërogliefen en beelden van Maya & Merit een stel dat nauwe banden had met Toetanchamon.  Ook is er een grote collectie van de Oude Grieken en Romeinen, zoals een groot beeld van te vinden van de Romeinse keizer Trajanus.

Maar dankzij de invloed van Reuvens, is er ook een uitgebreide collectie te zien van de Nederlandse archeologie. Van prehistorische vondsten zoals het Vorstengraf van Oss, tot de Romeinen, zoals een beeld van Nehelannia en ontdekkingen uit het middeleeuwse Viking dorp Dorestad.

Het Rijksmuseum van Oudheden (Goodness Shamrock, 19 April 2009)

Greep uit de Egyptische Collectie (Yuropoulos, 28 oktober 2019)

Maja en Merit

Keizer Trajanus

Nehelannia

Rorik van Dorestad

Het Rijksmuseum van Oudheden is tot op de dag van vandaag, dankzij het pionierswerk van Caspar Reuvens, een belangrijk centrum voor wetenschappelijk onderzoek en werkt samen met universiteiten over de hele wereld. Bovendien komen er wel bijna 200.000 bezoekers per jaar.

Om dit verhaal af te sluiten:

Wist je dat er nog steeds opgravingen zijn bij Forum Hadriani? Nog steeds worden daar vondsten gedaan en dankzij de notities van Reuvens krijgen moderne archeologen nieuwe inzichten over deze Romeinse nederzetting.

Waar?

Het Rijksmuseum van Oudheden ligt aan het Rapenburg in Leiden

Meer weten ?

Bekijk deze video over het Rijksmuseum van Oudheden