Tour de France
De grootste wielerwedstrijd ter wereld
De Tour de France, of Ronde van Frankrijk in het Nederlands, is de grootste en bekendste wielerwedstrijd ter wereld. Wielrenners leggen duizenden kilometers af door heel Frankrijk, van het platteland en over de bergen in de Pyreneeën en de Alpen. Na drie weken fietsen, is de laatste etappe en finish in Parijs.
De eerste Tour werd in 1903 georganiseerd door het Franse sporttijdschrift L’Auto om hun tijdschrift te promoten. Op 1 juli 1903 verzamelden 60 wielrenners zich aan de start van de eerste Tour. De koers was 2428 kilometer lang en bestond uit 6 etappes.
Wielrennen zag er in die tijd heel anders uit dan nu. De wielrenners droegen wollen truien en broeken, ze droegen geen helmen en tijdens een etappe werd er niet alleen water gedronken, maar ook wijn. Er was toen nog geen asfalt en de meeste ritten gingen over onverharde, zandweggetjes vol met kiezels. Het grootste verschil zat in de fietsen. In die tijd waren de fietsen veel zwaarder dan nu, ze hadden niet of nauwelijks versnellingen en de banden waren van massief rubber. Er zat dus nog geen lucht in de banden. Bovendien hadden de wielrenners allemaal gereedschap bij zich. Want als een fiets stuk ging, moesten de wielrenners zelf hun fiets repareren als ze door wilden fietsen. Dat kon soms uren duren.
Sporttijdschrift L'Auto (1 juli 1903)
De eerste Tour de France bestond uit 6 etappes (Cj74, 8 November 2011)
Daardoor werd er veel langzamer gefietst dan nu en de etappes waren veel langer. De eerste etappe in 1903, begon in Parijs en eindigde in Lyon, meer dan 400 kilometer verderop. De wielrenners begonnen om kwart over drie ’s middags aan de race. De winnaar van de allereerste etappe ooit, Maurice Garin, kwam de volgende ochtend rond negen uur pas aan na bijna 18 uur onderweg te zijn geweest. De nummer twee kwam een uur later aan.
Na de zes etappes werd Maurice Garin ook de eerste winnaar van de Tour. Hij had er in totaal bijna 95 uur over gedaan en de nummer twee had een achterstand van drie uur. Slechts 21 van de 60 wielrenners hebben in de eerste Tour de finish in Parijs gehaald.
De wielrenners bij Café au Reveil Matin in Parijs (onbekend, 1903)
Marice Garin met zijn masseur en zoon (onbekend 1903)
Finish van de 1e Tour de France, links Leon Georget en rechts de eerste winnaar Maurice Garin (onbekend, 1903)
De eerste Tour was een gigantisch succes en de verkoop van het tijdschrift L’Auto was meer dan verdubbeld. De wielrenners werden nationale helden. Het grote succes zorgde ervoor dat de Tour de France opnieuw werd gepland voor het jaar erop. De Tour is sindsdien uitgegroeid tot de grootste en belangrijkste wielerwedstrijd ter wereld. Sommige wielrenners winnen zelfs liever de Tour dan een gouden medaille op de Olympische Spelen.
In 1919 begonnen Franse journalisten te zeuren: "Wij willen de leider zien. Het peloton zoeft voorbij en we hebben de leider niet eens kunnen herkennen!” De toenmalige directeur bedacht een oplossing, een gele trui waardoor de leider goed herkenbaar is. Waarom geel? Het antwoord hierop is vrij simpel, L’Auto, die de tour nog steeds organiseerde, werd op geel papier gedrukt. Later in 1953, bij het 50-jarig bestaan, wordt de groene trui ingevoerd, voor de wielrenner die de meeste sprinten wint. In 1975 kwam daar de bolletjestrui bij voor de wielrenner die de meeste punten scoort tijdens bergbeklimmingen.
Deze drie truien zijn tegenwoordig onmisbaar geworden en symbolen van de Tour de France.
Eugène Christophe was in 1919 de eerste drager van de gele trui (Agence Rol, 1911)
Door de komst van live radio-uitzendingen in 1930 en televisiebeelden vanaf 1949, werd de Tour steeds internationaler en sindsdien start de wielerwedstrijd steeds vaker in het buitenland. Amsterdam was in 1954 de eerste plaats buiten Frankrijk, die de start van de Tour mocht organiseren.
De Tour kent na meer dan 100 edities legendarische winnaars. De Italiaan Fausto Coppi won voor het eerst een etappe die bergop aankwam, namelijk de berg Alpe d’Huez.
Jan Janssen was in 1968 de eerste Nederlander die de Tour won. Joop Zoetemelk werd de tweede Nederlandse winnaar ooit. Nadat hij zes keer als tweede was geëindigd won hij in 1980 eindelijk de Tour de France.
Fausto Coppi (J.D. Noske 18 juli 1952)
Jan Janssen (Jack de Nijs, 3 september 1967)
Joop Zoetemelk (Hans van Dijk, 18 augustus 1979)
Er zijn vier wielrenners erin geslaagd om de Tour vijf keer te winnen, namelijk Bernard Hinault, Miguel Indurain, Jacques Anquetil en misschien wel de beste wielrenner allertijden Eddy Merckx. Hij won in 1969 naast de gele trui, ook de groene trui en de bolletjestrui. In zijn hele carrière won hij 34 touretappes en kreeg daardoor de bijnaam “De Kannibaal” omdat hij elke etappe honger had naar de overwinning.
Er is ooit een wielrenner geweest die de Tour de France zeven keer heeft gewonnen, Lance Armstrong. Later werd hij gediskwalificeerd en werden zijn overwinningen allemaal afgenomen. Hij had namelijk doping gebruikt en dat is meteen een zwarte bladzijde in de hele geschiedenis van de Tour.
Bernard Hinault (onbekend, 30 augustus 1978)
Lance Armstrong (de:Benutzer:Hase, 25 mei 2002)
Doping betekent dat sporters soms stiekem speciale medicijnen of andere stoffen gebruiken om sterker, sneller of beter te worden. Het gebruik van doping is dus gewoon eigenlijk valsspelen.
In de beginjaren van de Tour, waren er weinig regels in de Tour als het ging om dopinggebruik en er werd niet gecontroleerd. Veel renners gebruikten toen doping, maar dat bleek soms levensgevaarlijk. De Brit Tom Simpson, overleed in 1967 tijdens een loodzware rit over de Mont Ventoux, een legendarische berg in de Alpen. Het was meer 42 graden, en achteraf bleek de hitte in combinatie met veel doping en alcohol hem fataal te zijn geworden.
Sindsdien zijn de dopingregels strenger geworden en werd er steeds meer gecontroleerd. De wielrenners en de teams verzonnen echter allemaal manier om hier onderuit te komen.
In de jaren 90 bereikte het dopinggebruik een dieptepunt, tientallen wielrenners werden geschorst en hele ploegen werden de Tour uitgezet vanwege het gebruik van doping.
Sinds 2000 zijn de controles beter geworden en nog meer uitgebreid en tegenwoordig worden renners steeds vaker gecontroleerd, ook buiten het seizoen. Toch komt het nog steeds voor dat wielrenners geschorst worden, vanwege het gebruik van verboden middelen.
Tom Simpson (Panini, 1966)
De Tour de France is vanaf het begin in 1908 tot de dag van vandaag, een legendarisch sportevenement, dat door miljoenen mensen over de hele wereld wordt bekeken. Doordat elke etappe, al meer dan 100 jaar lang, zijn eigen verhaal heeft met zowel heldhaftige hoogtepunten, als trieste dieptepunten, zijn er honderden boeken geschreven, televisieseries en films gemaakt over deze verhalen.
Om dit verhaal af te sluiten:
Twee korte van deze bijzondere verhalen.
De eerste winnaar Maurice Garin van de Tour de France deed het jaar daarna ook mee. Tijdens deze tweede editie van de Tour werd hij gediskwalificeerd omdat hij stiekem de trein had genomen. Garin werd geschorst, stopte met wielrennen en kocht van zijn prijzengeld een benzinestation waar hij de rest van zijn leven zou werken.
De Nederlander Wim van Est pakte op 16 juli 1951 als eerste Nederlander ooit de gele trui, een dag later raakte hij de trui kwijt doordat 70 meter diep in een ravijn viel. Met een ketting van geknoopte fietsbanden werd hij omhoog gehesen en gered.
Waar?
De Tour de France finisht traditioneel getrouw op de Champs-Élysées in Parijs
Meer weten?
Op Netflix staat er een prachtige documentaire over de Tour de France